De kracht van whey concentraat

Over whey

Whey (of wei) is een bijproduct van kaasproductie. Nadat stremsel aan melk is toegevoegd, scheiden wei en wrongel zich. De vloeibare wei wordt gedroogd tot poeder. Whey bevat alle essentiële aminozuren en heeft daardoor een hogere biologische waarde dan plantaardige eiwitten. Dit complete aminozuurprofiel maakt whey een hoogwaardig eiwit, goed voor spiergroei en sterke botten. Maar whey heeft nog meer interessante eigenschappen.

Wat is whey proteïne concentraat

Whey proteïne concentraat bevat voornamelijk eiwit (80%). De rest is vet, koolhydraten en waardevolle bioactieve bestanddelen. Deze bestanddelen, waaronder cysteïne, lactoferrine en immunoglobulinen, maken whey proteïne concentraat uniek.

Whey proteïne concentraat verschilt van whey proteïne isolaat en hydrolysaat. We weten allemaal dat moedermelk gezond is voor een baby. Whey proteïne concentraat heeft vergelijkbare eigenschappen. Isolaat en hydrolysaat bevatten minder cysteïne, lactoferrine en immunoglobulinen omdat ze meer bewerkt zijn. Door sterke bewerking gaan deze bioactieve bestanddelen verloren. Daarover hieronder meer.

Whey proteïne concentraat en cysteïne

Glutathion ken je misschien als supplement, maar het is eigenlijk een antioxidant die je lichaam zelf aanmaakt. Aminozuren, vitaminen en mineralen uit voeding helpen daarbij. Met name het aminozuur cysteïne is belangrijk voor de aanmaak van glutathion. Een rijke voedingsbron van cysteïne is whey proteïne.  

Onderzoekers ontdekten in de jaren '80 dat hitte en bewerking van whey proteïne de hoeveelheid cysteïne (en andere relevante bestanddelen) sterk verminderen. De meeste studies (Bounous et al.) zijn daarom gedaan met undenatured whey proteïne concentraat, dat niet boven de 30 graden verhit wordt. Dit is de minst bewerkte vorm van whey proteïne. In de studies werd de whey proteïne echter wel bestraald om bacteriën te doden. Voor biologische producten is dit in Europa niet toegestaan.

Onverhit versus gepasteuriseerd

Er zijn verschillende gradaties van pasteuriseren. Een studie uit 2001 (Morales et al.) deed onderzoek naar de invloed van de gewone/commerciële manier van pasteuriseren genaamd High-temperature short-time (HTST) op de waardevolle bestanddelen in whey proteïne. 65 graden gedurende 15 seconden vernietigde 40%. Het verhitten van de melk bij 85 graden in 30 seconden maakte dat 77% van de bestanddelen verloren raakte.

Whey proteïne verhit met Ultra-high temperature (UHT) pasteurization (138–150 °C voor 1-2 sec.) leed nog meer hitteschade tijdens de verwerking.

Whey proteïne concentraat en lactoferrine

Lactoferrine is een eiwit dat van nature in het lichaam voorkomt. De naam Lactoferrine verwijst naar koemelk. Lactoferrine komt dan ook in overvloed voor in whey proteïne. Ferrin staat voor ijzer, omdat Lactoferrine de eigenschap heeft ijzer te binden en te vervoeren.

We krijgen lactoferrine in grote hoeveelheden binnen direct na de geboorte, dankzij het drinken van colostrum en moedermelk. Baby's krijgen wel twee tot drie gram lactoferrine binnen. Hoewel ons lichaam zelf lactoferrine produceert, consumeren we het nooit meer in zulke hoge doseringen als in het begin van ons leven. Een westerse levensstijl met veel sterk bewerkt voedsel, veel (chronische) stress en blootstelling aan allerlei (milieu)gifstoffen heeft een negatieve invloed op je eigen reserves lactoferrine.

Je kan je eigen productie van lactoferrine stimuleren door te sporten, bij voorkeur een snelle sprint. Ook kun je 20 tot 40 gram whey proteïne nemen als externe bron.

Whey proteïne concentraat en immunoglobulinen

Immunoglobulinen hebben een belangrijke immunologische functie. Het wordt in de baarmoeder overgedragen van moeder op kind via de navelstreng en door borstvoeding. Dit is de eerste vorming van het immuunsysteem. Pasgeborenen worden zo door passieve immuniteit (via lactoferrine en immunoglobulinen) tegen ziekten beschermd.

Ook de whey van melk blijkt een aanzienlijke hoeveelheid immunoglobulinen te bevatten, ongeveer 10-15 procent van de totale whey eiwitten.

De meeste studies naar het effect van immunoglobulinen waren tot dusver gericht op pasgeboren herkauwers, zoals kalfjes. Recenter onderzoek richt zich op het effect bij de mens.

Naast cysteïne, lactoferrine en immunoglobulinen bevat whey proteïne vele andere unieke bestanddelen, aminozuren, groeifactoren en bioactieve peptiden. Om je een idee te geven van de hoeveelheid voedingsstoffen die whey proteïne bevat, volgt hier een overzicht van de belangrijkste biologische stoffen:

Immunoglobulinen (A, M en C)
Lactoferrine
β-Lactoglobuline
α-Lactalbumine
Serumalbumine
Glycomacropeptide
IGF-1
IGF-2
Transformerende groeifactor (TGF)-b
Bloedplaatjes-afgeleide groeifactor (Platelet-derived growth factor)
Fibroblast-groeifactor (FGF)
Betacelluline

Hoe herken je een kwalitatief whey proteïne concentraat?

Het is je nu duidelijk dat je het liefst gaat voor een whey proteïne concentraat. Eén die zo min mogelijk bewerkt is en behandeld is bij lage temperaturen (binnen wat is toegestaan volgens de Europese richtlijnen voor pasteurisatie), om de aantallen cysteïne, lactoferrine en immunoglobulinen zoveel mogelijk te behouden.

Het kost wel wat meer, maar door te investeren in een 100% grasgevoerd en gecertificeerd biologisch product steun je de biologische landbouw en de duurzaamheid van onze planeet. Koeien krijgen in de wei de ruimte die ze nodig hebben. Ze bevruchten de bodem op natuurlijke wijze met hun mest en produceren melk van betere kwaliteit met een gunstiger voedingsprofiel.

Tot slot, controleer het etiket op toevoegingen zoals suiker, kunstmatige zoetstoffen, en kunstmatige smaak- en kleurstoffen.

Kortom, het beste whey proteïne concentraat is:

100% grasgevoerd
Biologisch
Niet bestraald om de nutriënten zoveel mogelijk in tact te houden
Zo min mogelijk behandeld
Verwerkt op lage temperaturen
Getest op aminozuren
Natuurlijk op smaak gebracht (of smaakloos)
Suikervrij
Vrij van kunstmatige zoetstoffen
Is geformuleerd zonder emulgatoren

NoordCode Pure Whey voldoet aan al deze normen. Het is een whey proteïne concentraat afkomstig van biologische Alpen koeien die het hele jaar door grazen in de wei. Het is vanwege de strikte Europese richtlijnen voor pasteurisatie niet undenatured - maar de whey eiwitten zijn wel op lage temperaturen voor 15 seconden verwerkt en zonder bestraling om de waardevolle bestanddelen zoveel mogelijk te behouden. Pure Whey is geformuleerd zonder additieven. Het bevat maar één ingrediënt en dat is 100% grasgevoerd en biologisch whey proteïne concentraat.